สภาพทั่วไปขององค์การบริหารส่วนตำบลบ้านม่วง อ.บ้านดุง จ.อุดรธานี
1. ที่ตั้ง
ที่ทำการองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านม่วง ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 บ้านม่วง ตำบลบ้านม่วง อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี มีระยะทางห่างจากอำเภอบ้านดุง 25 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากจังหวัดอุดรธานี 109 กิโลเมตร และมีอาณาเขตติดต่อกับเขตอำเภอบ้านม่วง อำเภอเจริญศิลป์ จังหวัดสกลนคร
2. เนื้อที่
ตำบลบ้านม่วง มีเนื้อที่ทั้งหมด 55,000 ไร่ หรือ 88 ตารางกิโลเมตร เป็นเนื้อที่ทำการเกษตร 38,783 ไร่ ที่สาธารณประโยชน์ 13,217 ไร่ ที่อยู่อาศัยจำนวน 3,000 ไร่
3. สภาพภูมิประเทศ
ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปของตำบลบ้านม่วง เป็นป่าเบญจพรรณ ไม่มีภูเขา พื้นที่ส่วนใหญ่ทางทิศตะวันตกเป็นที่ดอนลาดเทไปทางทิศตะวันออก ส่วนทิศเหนือของตำบลซึ่งเป็นที่ลุ่มมีน้ำท่วมทุกปีเพราะอยู่ติดกับลำน้ำสงครามส่วนพื้นที่ตอนกลางของตำบลจะเป็นที่ลูกคลื่นสูงต่ำ และที่ราบลุ่มอยู่รอบ ๆ หมู่บ้านซึ่งเกษตรกรใช้ทำนาเป็นส่วนใหญ่ ลักษณะสภาพดินเป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เนื้อดินปนทรายและมีหินลูกรังปะปนมาก หน้าดินตื้น จึงไม่สามารถเก็บน้ำไว้ได้นาน
4. ลักษณะภูมิอากาศ
ลักษณะอากาศมีลักษณะร้อนชื่น อากาศเปลี่ยนแปลงไปตามฤดู ซึ่งมี 3 ฤดู ดังนี้
– ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์ไปจนถึงกลางเดือนพฤษภาคม อากาศร้อนและแห้งแล้ง แต่บางครั้งอาจมีอากาศเย็น บ้างครั้งเกิดพายุฝนฟ้าคะนองและลมกระโชกแรงหรืออาจมีลูกเห็บตกก่อให้เกิดความเสียหายแก่ประชาชนทุกปี เรียกว่า “พายุฤดูร้อน” อากาศร้อน จะมีอุณหภูมิระหว่าง 35 – 39.9 องศาเซลเซียส ร้อนจัด มีอุณหภูมิประมาณ 40 องศาเซลเซียสขึ้นไป
– ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคม ฝนตกมากในช่วงเดือน พฤษภาคม – ตุลาคม แต่อาจเกิด“ช่วงฝนทิ้ง” ซึ่งอาจนานประมาณ 1 – 2 สัปดาห์หรือบางปีอาจเกิดขึ้นรุนแรงและมีฝนน้อยนานนับเดือน ในเดือนกรกฎาคม แต่ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลไม่เคยเกิดอุทกภัยรุนแรง มีฝนตกเฉลี่ยประมาณ 175.10 มิลลิเมตร
– ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ ในช่วงกลางเดือนตุลาคมนานราว 1-2 สัปดาห์ เป็นช่วงเปลี่ยนฤดูจากฤดูฝนเป็นฤดูหนาว อากาศแปรปรวนไม่แน่นอน อาจเริ่มมีอากาศเย็นหรืออาจยังมีฝนฟ้าคะนอง อากาศหนาวอุณภูมิต่ำสุด ประมาณ 15 องศา
5. อาณาเขต
ที่ตั้งของตำบลบ้านม่วง มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
ทิศเหนือ จดลำน้ำทวน เขตตำบลบ้านจันทน์ อ.บ้านดุง จ.อุดรธานี
ทิศใต้ จดลำห้วยสะเงีย เขตตำบลดงเย็น อ.บ้านดุง จ.อุดรธานี
ทิศตะวันออก จดแม่น้ำสงคราม เขตตำบลหนองแปน อ.เจริญศิลป์ จ.สกลนคร
ทิศตะวันตก จดเขตตำบลโพนสูง อ.บ้านดุง จ.อุดรธานี
6. เขตการปกครอง
ตำบลบ้านม่วง ประกอบด้วย 14 หมู่บ้าน ดังนี้
หมู่ที่ 1 บ้านม่วง
หมู่ที่ 2 บ้านเมืองไพร
หมู่ที่ 3 บ้านกมลศิลป์
หมู่ที่ 4 บ้านสามัคคี
หมู่ที่ 5 บ้านศรีเมือง
หมู่ที่ 6 บ้านหนองสว่าง
หมู่ที่ 7 บ้านหนองสวรรค์
หมู่ที่ 8 บ้านศรีวัฒนา
หมู่ที่ 9 บ้านม่วงเหนือ
หมู่ที่ 10 บ้านศรีเมืองเหนือ
หมู่ที่ 11 บ้านโนนเมือง
หมู่ที่ 12 บ้านหนองหว้า
หมู่ที่ 13 บ้านหนองซุมฮุม
หมู่ที่ 14 บ้านศรีเมืองใหม่
7. อาชีพ
ประชากรในตำบลบ้านม่วง ส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 85 ประกอบอาชีพทำการเกษตรกรรมได้แก่ทำนา ปลูกข้าว สวนยางพารา ข้าวโพด ที่เหลือประกอบอาชีพส่วนตัวและรับจ้าง ดังนี้
– ประกอบอาชีพทำการเกษตรกรรม ร้อยละ 85
– ประกอบอาชีพรับจ้าง ร้อยละ 10
– ประกอบอาชีพค้าขาย ร้อยละ 3
– ประกอบอาชีพรับราชการ ร้อยละ 2
8. การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ
– กลุ่ม ธกส. จำนวน 1 กลุ่ม
– กลุ่มออมทรัพย์ จำนวน 8 กลุ่ม
– กลุ่มเกษตร จำนวน 1 กลุ่ม
– กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต จำนวน 1 กลุ่ม
– กลุ่มสหกรณ์การเกษตร จำนวน 1 กลุ่ม
– กลุ่มปลูกกล้วยหอม จำนวน 1 กลุ่ม
9. การท่องเที่ยว
– วังนาคินทร์คำชะโนด
10. สภาพทางสังคม
1. การศึกษา
– โรงเรียนประถมศึกษา จำนวน 5 แห่ง (โรงเรียนบ้านหนองสว่าง, โรงเรียนบ้านศรีเมือง, โรงเรียนบ้านม่วง, โรงเรียนบ้านเมืองไพร, โรงเรียนบ้านกมลศิลป์สามัคคี)
– ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จำนวน 5 แห่ง (ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดสว่างอารมณ์, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดศรีสุวรรณมงคล, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดศิริสุทโธคำชะโนด, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดป่าประชานิยม, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านเมืองไพร)
2. สถาบันและองค์การทางศาสนา
– โบสถ์ จำนวน 1 แห่ง (บ้านศรีวัฒนา หมู่ที่ 8)
– วัด จำนวน 11 แห่ง (วัดสว่างอารมณ์ (บ้านหนองสว่าง), วัดป่าอัมพวันทันสมัย (บ้านหนองสวรรค์), วัดบ้านกมลศิลป์ (บ้านกมลศิลป์), วัดบ้านสามัคคี (บ้านสามัคคี), วัดป่าหินร่อง (บ้านศรีวัฒนา), วัดศรีสุวรรณมงคล (บ้านศรีเมือง), วัดป่าสามัคคีธรรม (วัดศรีเมืองใต้), วัดป่าประชานิยม (บ้านม่วง), วัดป่าปริปุณโณ, วัดศรีวิไล (บ้านเมืองไพร), วัดป่าโนนส้มโฮง (บ้านโนนเมือง)
– สำนักสงฆ์ จำนวน 3 แห่ง (สำนักสงฆ์โสกน้ำขาว (บ้านหนองสวรรค์), สำนักสงฆ์บ้านเมืองไพร, สำนักสงฆ์ดอนกลอย (บ้านม่วง)
3. สาธารณสุข
– โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล (รพ.สต.) จำนวน 2 แห่ง
– ศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน จำนวน 14 แห่ง
– อัตราการมีส้วมและการใช้ส้วมราดน้ำ 100%
11. ข้อมูลอื่นๆ
1. การโทรคมนาคม
– ปัจจุบันทุกหมู่บ้าน ใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่เป็นส่วนใหญ่
– ไปรษณีย์หรือการสื่อสารหรือการขนส่งและวัสดุครุภัณฑ์ ตั้งอยู่ที่บ้านม่วง หมู่ที่ 1 ให้บริการ เวลา 08.00 – 16.00 น. ในวันจันทร์-ศุกร์ จำนวน 1 แห่ง
2. การไฟฟ้า
– มีระบบไฟฟ้าครบทุกหมู่บ้าน
3. แหล่งน้ำธรรมชาติ
– ลำห้วย, ลำน้ำ จำนวน 17 สาย
– บึง, หนองน้ำ จำนวน 22 แห่ง
4. แหล่งน้ำที่สร้างขึ้น
– ฝาย จำนวน 16 แห่ง
– บ่อน้ำตื้น จำนวน 12 แห่ง
– บ่อโยก จำนวน 10 แห่ง
– ประปาบาดาลหมู่บ้าน 27 แห่ง
– ถังเก็บน้ำฝน จำนวน 20 แห่ง
5. ภูมิปัญญาท้องถิ่น/ภาษาถิ่น
– ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่โดดเด่น (หัตถกรรมพื้นบ้านระดับตำบล)
– ภาษาถิ่น (ภาษาอีสาน)
6. ประเพณีและงานประจำปี
ช่วงเดือนพฤษภาคม งานบุญบั้งไฟตำบลบ้านม่วง จัดขึ้นทุกปีเพื่อเป็นการบูชา พระยาแถน หรือเทพวัสสกาลเทพบุตร ซึ่ง ชาวบ้านมีความเชื่อว่า พระยาแถนมีหน้าที่คอยดูแลให้ฝนตกถูกต้องตามฤดูกาล และมีความชื่นชอบไฟเป็นอย่างมาก หากหมู่บ้านใดไม่จัดทำการจัดงานบุญบั้งไฟบูชา ฝนก็จะไม่ตกถูกต้องตามฤดูกาล อาจก่อให้เกิดภัยพิบัติกับหมู่บ้านได้
7. สินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึก
– สินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึกที่โดดเด่น (ผ้าทอมือ พื้นบ้าน)
